Türkçesi varken yabancı olan kelimenin kullanılmasına günümüzde oldukça sık rastlanıyor ve bu oldukça hızlı bir şekilde de yayılıyor. Peki, neden Türkçesi varken yabancı olan kelimeyi kullanıyoruz?
Yabancı dillere özenme; Osmanlı zamanında Farsçaya-Arapçaya, kısa bir süre önce Fransızcaya ve son 45-50 yıllık zaman diliminde ise İngilizceye kaymıştır. Bunun sebebi olarak bilim dilinin İngilizce olması gösteriliyor. Fakat olaya dikkatli baktığımız zaman bilim dilinin İngilizce olmadığı, aksine İngilizce gibi bir dilin bilim için hiç uygun olmadığını görüyoruz.
Farklı yöntemlerle kendi dilimizdeki kelimeleri unutmamız ve yerine yabancı kelimeleri kullanmamız sağlandı. Fakat artık yabancı kelime kullanmak toplum içinde bir fark olmaktan çıktı hatta artık bizler tarafından ayıplanır duruma geldi.
Günümüzde ‘Organisation’un Türkçesi ne?’ dediğimiz zaman karşılık olarak organizasyon. Ya da ‘ambulance’ ne demek? dediğimiz zaman ambulans cevabını alıyoruz. Dilimize yapışmış o kadar saçma sapan kelimeler var ki! Artık bunları dilimizden kazıyıp atmanın zamanı gelmiştir.
Anlaşılıyor ki şu anda Oktay Sinanoğlu hocamızın dediği gibi büyük bir uyanış vardır. Aşağıda günlük yaşamda sık sık karşılaştığımız ve kullanılmasının artık ayıp olarak gördüğümüz sözcüklere karşılık küçük bir sözlük hazırladım. Umarım dilimize yapışan saçma kelimelerin, dilimizden kazınmasında faydası olur.
- Ambulans: Cankurtaran
- Trend: Gidiş, Gidişat
- Erozyon: Toprak Aşınması
- Kabine: Bakanlar Kurulu
- Medya: Yayın-Basın
- Dizayn: Tasarım
- Fast Food: Tez Yemek
- Servis: Hizmet
- Filtre: Süzgeç
- Mobil: Gezgin
- Termik: Isıl
- Radikal: Aşırı
- Brifing: Bilgilendirme
- Miting: Toplantı
- Politika: Siyaset
- Market: Bakkal, Çarşı, Pazar
- Star: Yıldız
- Süper: Ülken, Üstün, Koca
- Şanslı: Bahtlı, Bahtı Açık
- Sosyal: Toplumsal
- Sprey: Püskürteç
- Deterjan: Arıtmaç
- Fuel Oil: Yakıt Yağ
- Petrol: Neft
- Shopping Center: Alışveriş Merkezi
- Stant: Tezgâh, Sergi
- Bariyer: Engebe
- Operatör Dr: Cerrah
- Dekor: Süs
- Üniversite: Evrenkent
- Kampus: Yerleşke
- Sponsor: Destekçi
- Antik: Eski
- Aktif: Etkin, Faal
- Pasif: Edilgen
- Galeri: Sergi
- Spesiyal: Özel
- Terör: Tedhiş
- Terörist: Tedhişçi
- Transfer: Aktarma
- Defans: Savunma
- Korner: Köşe
- Enternasyonal: Uluslar Arası
- Detay: Ayrıntı
- Pozisyon: Durum, Konum
- Reyting: Sıralama
- Air Lines: Hava Yolu
- Final: Son, Son Sınav
- Vize: Ara Sınav
- Lider: Önder
- Alternatif: Seçenek
- Legal: Yasal
- Organize: Düzenlemek
- Organizasyon: Örgüt, Topluluk
- Deklarasyon: Beyanname
- Ekonomi: İktisat
- Prestij: İtibar
- Doküman: Belge
- Komisyon: Encümen
- Komisyoncu: Aracı
- Ambargo: Yaptırım
- Sektör: Kesim
- İzolasyon: Yalıtım
- Agresif: Saldırgan
- Operasyon: İşlem, Ameliye
- Format: Biçim
- Kompozisyon: Hitabet, Tahrir
- Egzersiz: Alıştırma
- Favori: As
- Favori(yüzdeki): Duluk
- Alarm: Uyarı
- Otomatik: Öziş
- Biyoloji: Dirilbilim
- Sinema: Beyazperde
Metin Arıtürk
Selçuk Evrenkenti – İnşaat Mühendisliği